اکوسیستم استارتاپی ایران از ابتدا تا امروز، آنچه بر ما گذشت

چند سالی هستش که در اکوسیستم استارتاپی مشغول به کاریم و فراز و فرودها و اتفاقات زیادی رو پشت سر گذاشتیم، احساس کردم شاید بد نباشه این مسیری که تا امروز اومدیم رو یه مروری داشته باشیم .

همه چی با اولین استارتاپ ویکند تهران در شهریور ۹۱ شروع شد ، اون موقع کانون کارآفرینی ایران که متشکل از تیم خوبی بود با همکاری مرکز شتابدهی نوآوری برنامه برگزاری ۱۰۰ استارتاپ ویکند رو در سراسر ایران در برنامه شون داشتند.در مدت کوتاهی تعداد زیادی استارتاپ ویکند در سراسر کشور به خصوص دانشگاه ها برگزار شد ، موجی به راه افتاد و جوانان و دانشجویان علاقمند زیادی شروع به شرکت در این رویداد ها کردند.

۱/موج اول :

این موج به راه افتاده از چند جهت قابل بررسی بود ، از یه طرف کلی جوان که با شرکت در یه رویداد سه روزه به فکر راه اندازی استارتاپشون افتاده بودن و از طرف دیگه هنوز ساز و کاری برای تربیت و آموزش این افراد و جهت دهیشون وجود نداشت ، نه شتابدهنده ای(آواتک تنها شتابدهنده موجود بود و تازه کارش رو شروع کرده بود) ، نه vc ای و نه کارگاهی به اون صورت، و افراد بعد از خروج از استارتاپ ویکند سردرگم به حال خودشون رها می شدند، البته با توجه به اینکه تازه اکوسیستم داشت شکل می گرفت این موضوع طبیعی بود ولی موضوع مهم این بود که در این مرحله با توجه به ضعیف بودن اکوسیستم و نبود افراد قوی به عنوان منتور ، افرادی با رزومه نه چندان قوی و تنها به واسطه روابطی که داشتند به عنوان منتور حضور داشتند به طوری که شاهد افراد مشخصی به صورت یکسان در استارتاپ ویکندهای مختلف به عنوان منتور بودیم که خوب هم ازین آب گل آلود ماهی گرفتند و رو همون موج اسم و رسمی برای خودشون مهیا کردند.

۲/موج دوم :

در این موج که تقریبا دوسال بعد از موج اول شروع شد ، اوضاع کمی بهتر شد و بحث آموزش هم با برگزاری کارگاه و دوره هایی وارد اکوسیستم شد، در کنارش هم رویدادهای خوبی مثل همفکر هم شکل گرفت، سایت های مثل همفکر با پادکست های خوبی که دوستان تولید می کردند در کنار سایت کاریا که مقالات و مطالب خوبی تولید می کرد در حال تلاش برای بهبود این فضا بودند.

همه چی در حال پیشرفت بود تا اینکه در سال ۹۴ کانالی به نام شب نامه شروع به کار کرد، در کنارش هم یکی از روزنامه ها شروع به چاپ مقاله علیه اکوسیستم استارتاپی و افراد تاثیر گذار اون کرد،که اثرات و ضربات بد و جبران ناپذیری به اکوسیستم نوپا وارد کرد . در همون زمان در پاییز ۹۴ کانون کارآفرینی ایران هم تعطیل شد و با توجه به اتفاقات افتاده فضایی امنیتی ایجاد شد تا جایی که افرادی به جرم خیانت دستگیر و برگزاری رویدادهای استارتاپ ویکند با مشکل مواجه شد و به علت حساسیت های به وجود اومده افراد مجبور به برگزاری رویداد با اسم های دیگه شدند.

برگزاری رویدادها و کارگاه ها به طور چشمگیری کاهش پیدا کرد و اکوسیستم به نوعی در انزوا فرو رفت.

این موج نا امیدی و خفقان تا اوایل سال ۹۵ ادامه داشت.

۳/موج سوم :

تقریبا بعد از کش و قوس های زیاد و با آروم تر شدن فضا دوباره اکوسیستم فعالیت جدیش رو شروع کرد.در این مرحله موج راه اندازی شتابدهنده و vc های مختلف بود به طوری که در بازه کوتاهی شاهد راه اندازی تعداد زیادی ازون ها بودیم که هر چند با توجه به وام خوبی که برای شتابدهنده زدن در نظر گرفته شده بود بعد از گرفتن وام عملا کار جدی انجام ندادند و فقط منوط شدن به سایت ، شماره تلفن و یه فردی که تلفن ها رو جواب بده بدون اینکه هیچ سرمایه گذاری و جذب تیمی انجام بدهند.

البته در کنار این ها یه چندتایی شتابدهنده معمولی و vc هم به اکوسیستم اضافه شد که به نظرم اتفاق نسبتا خوبی بود ، هر چند هنوز تا حالت ایده آل فاصله داریم.

در موج سوم با توجه به اینکه خیلی از این vc ها و شتابدهنده صوری بودند ولی افراد زیادی رو به عنوان مدیر فلان شتابدهنده و vc بدون رزومه نه چندان قوی به اکوسیستم اضافه کردند و این گروه هم به منتور نماهای این اکوسیستم با کمک دوستانشون اضافه شدند.

 

۴/موج چهارم :

با اینکه هنوز شاهد خیلی از شوآف های الکی ، منتورهای تو خالی ، رویدادهای بی کیفیت هستیم که البته با توجه به اینکه هنوز در ابتدای راه هستیم طبیعیه، ولی اکوسیستم داره راه خودش رو پیدا می کنه، افرادی که تجربه کار جدی در این حوزه رو دارند با توجه به استارتاپ های خوبی که در این مدت شکل گرفتند داره به اکوسیستم اضافه میشه و به مرور افراد ضعیف و شارلاتان این حوزه حذف خواهند شد. در همین مدت هم خیلی از شتابدهنده ها تعطیل شدن و سرمایه گذاری های خالی و پوشالی کم کم در حال شناسایی و کنار گذاشتن هستند و تهش آدم حسابی ها و اونایی که دارن درست و حرفه ای کار می کنن در این فضا باقی خواهند ماند.

 

هنوز فاصله زیادی تا یک اکوسیستم بالغ داریم ولی ما کارآفرین ها صبوری رو یادگرفته ایم و تا رسیدن به اون زمان به تلاشمون ادامه خواهیم داد.